Thực thi Nghị quyết 68: Phải tạo 'đường băng' lớn để doanh nghiệp tư nhân cất cánh

Sáng 26-5, Hội Doanh nhân Tư nhân Việt Nam (VPBA) tổ chức Hội thảo: Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Cần thực thi Nghị quyết 1 cách bài bản

Là một tập đoàn kinh tế tư nhân với hàng vạn nhân lực, đã bước vào nền kinh tế hơn 30 năm nay, bà Nguyễn Thị Nga - Phó Chủ tịch thường trực VPBA, Chủ tịch Tập đoàn BRG cho biết rất vui mừng, phấn khởi khi đón nhận những tư tưởng mới mẻ, đột phá trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Nghị quyết đã nhìn thẳng vào thực tế khối kinh tế tư nhân, từ những đóng góp to lớn của đến những tồn tại, nguyên nhân và giải pháp.

Tuy nhiên, bà Nga nhìn nhận việc thể chế hóa Nghị quyết 68 vẫn cần được thực thi một cách bài bản để Nghị quyết đi vào cuộc sống, giúp các doanh nhân yên tâm đầu tư phát triển kinh doanh, làm giàu chính đáng, đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của đất nước.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, ngay sau khi có Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68, VCCI tiến hành rà soát vướng mắc, mong muốn sửa đổi từ Chính phủ sửa đổi.

Theo ông Tuấn, để một doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào những dự án sử dụng đất thì phải từ quy hoạch chung, phân khu, đến chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục đất đai, cho thuê đất… Thủ tục hiện rất là phức tạp với ít nhất 15 thủ tục rất, kèm theo rất nhiều thủ tục nhỏ. Thực ra, có rất nhiều thủ tục có thể cải cách và điều chỉnh ngay được.

Do đó, theo ông, điều doanh nghiệp cần là làm sao phải cải cách quy trình, giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn, dễ dàng hoạt động và cách thức quản lý thông minh hơn.

“Thời gian tới, bên cạnh tinh thần Nghị quyết 68 rất đột phá rồi, thì tiếp theo hành động cụ thể của cơ quan Quốc hội, Chính phủ cần phải mạnh mẽ hơn, cần phải đột phá để làm sao vốn chảy nhanh chóng vào nền kinh tế”, ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Không chịu cải cách, doanh nghiệp sẽ bị đào thải

Tại hội thảo, trong phần thảo luận, trả lời cho câu hỏi cải thiện gì để doanh nghiệp tư nhân vươn ra thế giới trong bối cảnh còn nhiều hạn chế, ông Phan Đức Hiếu, ĐBQH khóa XV, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhấn mạnh, để Nghị quyết đi vào thực tiễn hiệu quả, cần có sự song hành chặt chẽ giữa Nhà nước và khu vực doanh nghiệp tư nhân.

Theo ông Phan Đức Hiếu, kinh tế tư nhân chỉ có thể thực sự chuyển mình từ vai trò "bổ trợ" sang "động lực quan trọng của nền kinh tế" khi môi trường thể chế, chính sách được cải thiện đồng bộ. Đồng thời, chính các doanh nghiệp cũng phải nâng cao năng lực quản trị, năng suất và khả năng đổi mới sáng tạo.

Bởi theo ông, trước đây, thủ tục phức tạp là cái “khiên” bảo vệ doanh nghiệp khỏi sự cạnh tranh. Do đó, khi cải cách thủ tục trở nên đơn giản, nhà đầu tư trẻ có năng lực sẽ gia nhập thị trường, cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn.

Trước nhờ bảo vệ ngược của thể chế thì nay mất đi doanh nghiệp sẽ dễ bị tổn thương. Do đó, nếu không chịu cải cách, thay đổi tự nâng cao năng lực để cạnh tranh thì doanh nghiệp sẽ bị đào thải.

Ông Hiếu cũng đặc biệt khẳng định vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp, là một “cầu nối thiết yếu” giữa Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp. Các hiệp hội không chỉ đại diện tiếng nói của doanh nghiệp, mà còn cần chủ động phản biện chính sách, đề xuất giải pháp và hỗ trợ hội viên nâng cao năng lực quản trị, tiếp cận thị trường, công nghệ.

“Nếu muốn có một khu vực tư nhân mạnh, không thể thiếu một hệ thống hiệp hội doanh nghiệp mạnh, chuyên nghiệp và có tính dẫn dắt”, ông Hiếu khẳng định.

Tạo đường băng lớn để doanh nghiệp cất cánh

Còn TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho hay để doanh nghiệp Việt Nam tồn tại và phát triển bền vững đến giờ là “lách qua ngõ hẹp” và Nghị quyết 68 có vẻ là một con đường lớn.

"Hy vọng từ ngõ hẹp đi ra đường lớn thì tốc độ phát triển của doanh nghiệp phải nhanh và mạnh hơn", ông Nghĩa nói và lưu ý phải quan tâm là đường lớn chưa chắc đã nhanh và mạnh hơn.

Ông lấy ví dụ, Thái Lan, Malaysia, Indonesia… đều là kinh tế tư nhân, cũng tự do thoải mái nhưng kinh tế không mạnh bằng Hàn Quốc và Trung Quốc, nơi kinh tế tư nhân thậm chí còn thấp hơn kinh tế Nhà nước.

“Như vậy để thấy rằng khi doanh nghiệp đã ra đường lớn rồi nhưng nếu Chính phủ không có chính sách tốt thì doanh nghiệp không cất cánh được”.

Khi ra đường lớn, có thể doanh nghiệp thoải mái hơn lúc trước nhưng việc để trở thành 20 tập đoàn toàn cầu không phải mục tiêu đơn giản. Theo ông Nghĩa, phải đặt vấn đề ngoài sự cởi trói cần có định hướng phát triển công nghiệp để doanh nghiệp đi lên.

Kể một ví dụ, ông cho biết, tuần vừa rồi khi bắt đầu thảo luận một số chính sách cụ thể liên quan đến thị trường vàng. Khi thảo luận có rất nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí có nhiều ý kiến viện cớ rằng Việt Nam rất đặc thù, “dân Việt Nam quá yêu chuộng vàng nên cần quản lý vàng”. Còn các doanh nghiệp thì nêu mong muốn được nhập khẩu vàng để sản xuất trang sức xuất khẩu.

"Chả lẽ lại cấm người dân tiết kiệm vàng? Nhập khẩu vàng thì nói là "chảy máu đô la" nhưng hiện tại đô la làm sao quý và ổn định bằng vàng. Vậy thì "chảy" ở đâu?".

Thứ hai, về vấn đề thị trường hoá kinh tế trong lĩnh vực vàng, có các ý kiến tranh cãi về buôn gian, bán lậu… 14 năm nay, Việt Nam cấm nhập khẩu vàng, vậy vàng đang buôn bán trên thị trường Việt Nam hiện nay từ đâu ra?

Ông Nghĩa cho rằng, quy định cấm nhập khẩu vàng nhưng doanh nghiệp vẫn phải tồn tại, kinh doanh cho nên họ phải thu gom trên thị trường để kinh doanh.

"Nhà nước có quyền gì để không cho phép một công dân Việt Nam bình thường mua vàng tích trữ? Nhà nước có quyền gì để buộc một công dân Việt Nam mua vàng đắt hơn người nước ngoài 700 USD/ounce?", ông Nghĩa đặt ra câu hỏi và khẳng định, Nghị quyết 68 được kỳ vọng nhưng để đi vào cuộc sống là rất khó.

Theo ông Nghĩa, có hai vấn đề. Thứ nhất, thượng sách là mở cửa, cho phép nhập khẩu theo quy định. Bắt buộc công ty này bán sỉ cho các doanh nghiệp để họ bán lẻ.

Trung sách là cho phép 9 ngân hàng thương mại và 4 công ty nhập khẩu về, lập một sàn giao dịch, định giá theo quy định và sàn này không được bán lẻ.

Ở buổi họp hôm qua, chúng tôi cũng đã nhấn mạnh vàng là vô cùng quan trọng. Về vấn đề "chảy máu ngoại tệ", mỗi năm Việt Nam chỉ nhập khẩu 3-4 tỉ USD vàng nhưng nhập khẩu rượu ngoại, xì gà, thuốc lá ngoại tới 8 tỉ USD, tại sao không nói "chảy"? Đây là điều phi lý.

Câu chuyện trước mắt không phải sau này doanh nghiệp sẽ thực hiện như thế nào mà Nghị quyết sẽ được pháp luật hoá như thế nào, luật hoá xong thì kỷ luật thực hiện như thế nào...